Contrastvloeistof dat tijdens een CT-scan wordt gebruikt,
komt via urine in het riool terecht en belandt uiteindelijk in meren, rivieren
en grondwater. Waterzuiveringsinstallaties kunnen deze stoffen er niet uit
filteren. Daarom volgen we in het Jeroen Bosch Ziekenhuis het goede voorbeeld
van een aantal collega’s in het land: patiënten die een CT-scan ondergaan met
contrastmiddel, vragen we om na het onderzoek in een speciale plaszak te
plassen. Samen zorgen we zo voor een schoner milieu en schoon drinkwater.
Patiënten krijgen contrastmiddel toegediend om organen en
bloedvaten beter zichtbaar te maken. “Deze vloeistof met jodium verlaat het
lichaam binnen 24 uur via de urine,” legt Bart Ketelaars, coördinerend laborant
CT, uit. “Het probleem is dat deze stoffen via het riool in het milieu
terechtkomen, en waterzuiveringsinstallaties kunnen ze er niet uit filteren.”
Jaarlijks belandt hierdoor naar schatting 30 ton contrastmiddel in het
Nederlandse oppervlaktewater, zoals rivieren, meren en kanalen, en uiteindelijk
in het grondwater.
Beter voorkomen dan genezen
Dit leidt niet alleen tot ophoping van contrastmiddelen in het milieu, maar ook
tot kleine hoeveelheden contrastvloeistof in ons drinkwater. In Noord-Brabant
wordt drinkwater gemaakt van grondwater. Hoewel we nog niet alle effecten van
contrastmiddelen in het water weten, weten we wél dat ze in combinatie met
andere stoffen schadelijk kunnen zijn voor mens en milieu. Het is daarom
belangrijk om te voorkomen dat deze stoffen in het milieu en drinkwater
terechtkomen.
Plaszakken
Een eenvoudige oplossing zijn plaszakken. “Vanaf deze week vragen we patiënten
om na het onderzoek de eerste vier keer in een speciale plaszak te plassen, in
plaats van in de toiletpot,” vertelt Vivian Dijkmeijer, laborant beeldvormende
technieken en lid van het Green Team. De plaszak bevat korrels die urine
omzetten in een gel, waardoor het geen kliederboel wordt. Na gebruik kan de zak
gewoon bij het restafval. Met de plaszakken pakken we het probleem bij de bron
aan. Wat er niet in gaat, hoeft er ook niet uit.”
Proef
De proef duurt ongeveer een half jaar en wordt georganiseerd door de
Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen vanuit een landelijke subsidie door
VWS. Patiënten worden gevraagd om een korte online vragenlijst in te vullen
over hun ervaring met de plaszakken. Als het goed gaat, bekijken we of we de
plaszakken permanent kunnen inzetten in JBZ.