Nieuwe tentoonstelling in Nationaal Monument Kamp Vught: Gedwongen tewerkgesteld in Duitsland

Vanaf 7 november is in Nationaal Monument Kamp Vught de tijdelijke tentoonstellingGedwongen – tewerkgesteld in Duitsland te zien. Deze tentoonstelling vertelt het vaakvergeten verhaal van mannen en vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi’swerden gedwongen te werken in Duitsland.

Tijdens de oorlog werden miljoenen Europeaneningezet als dwangarbeider in de Duitse oorlogsindustrie. Ook zo’n 500.000 Nederlandsemannen werden, soms jarenlang, tewerkgesteld. Vrijwel geen enkele familie bleef erdooronberoerd. Toch werd er na hun terugkeer nauwelijks over gesproken.  

In Gedwongen maken bezoekers kennis met persoonlijke verhalen van onder anderen Ben,Wim, Cor, Co en Pieter, die nog maar tieners waren toen zij werden weggevoerd. Aan dehand van voorwerpen, dagboeken, foto’s en audiofragmenten vertellen zij over de ontberingenen zware werkzaamheden, maar ook over momenten van kameraadschap. De tentoonstellingplaatst dit verhaal nadrukkelijk in de Nederlandse context en belicht ook de rol die KampVught speelde in de geschiedenis van de Arbeitseinsatz. Daarmee sluit de expositie aan bij demissie van Nationaal Monument Kamp Vught: het levend houden van persoonlijke verhalen,juist op de plek waar zoveel mensen in de oorlogsjaren werden geconfronteerd met dwang enonderdrukking.

Directeur van Nationaal Monument Kamp Vught, Jeroen van den Eijnde:‘Miljoenen mensen uit de bezette gebieden werden naar nazi-Duitsland gehaald om daar deoorlogsindustrie en landbouw overeind te houden. Ook honderdduizenden Nederlanders – endaarmee hun familieleden – kregen hiermee te maken. Bijna iedereen heeft wel minstens éénzo’n verhaal in de familie. Dat maakt een tentoonstelling als Gedwongen des te relevanter opeen plek als deze: ze laat zien hoezeer de Tweede Wereldoorlog een totale oorlog was, metingrijpende gevolgen voor alle lagen van de bevolking. Daarnaast laten we zien hoe ookKamp Vught deel uitmaakte van dit specifieke verhaal van de Arbeitseinsatz.

Historisch onderzoeker van Nationaal Monument Kamp Vught, Lennert Savenije:‘De verhouding van Kamp Vught tot de Arbeitseinsatz was lang onbekend. Nu weten we datin 1943 in ieder geval twee groepen mannen vanuit Vught naar Duitsland zijn gebracht in hetkader van de Arbeitseinsatz: studenten en jongeren uit gegoede milieus, maar ook mannen dieals “asociaal” werden bestempeld. Dit maakt eens te meer duidelijk dat er tussen degeschiedenis van concentratiekampen en de Arbeitseinsatz allerlei raakvlakken bestaan. Daarligt nog veel ruimte voor onderzoek.’

Gedwongen – tewerkgesteld in Duitsland is een initiatief van het Nationaal Comité 4 en 5 meien het NIOD, naar onderzoek van Renske Krimp-Schraven. De tentoonstelling is ontwikkelddoor Aldus’ producties en tot stand gekomen met steun van het Mondriaan Fonds. Bij detentoonstelling verschenen ook een gelijknamige vijfdelige podcast (eerder uitgezonden doorVPRO’s OVT), een online graphic novel en een boek.  

Schrijf je in voor de dagelijkse nieuwsbrief!

's Morgens om 7.00 uur in je mailbox.

Abonneren